Czym jest odszkodowanie kompensacyjne i komu przysługuje?
Każdemu z nas może przydarzyć się sytuacja, w której niestety będziemy poszkodowanymi. Czy wystarczająco znamy swoje prawa? Czy wiemy, że za powstałą szkodę przysługuje nam odszkodowanie?
Co to oznacza?
Odszkodowanie jest świadczeniem należącym się poszkodowanemu za doznaną szkodę od podmiotu (m. in. osoba fizyczna, osoba prawna), który tę szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Stanowi pieniężną równowartość za szkodę majątkową.
Odszkodowanie ma na celu przede wszystkim rekompensatę poszkodowanemu nie tylko poniesionych wydatków takich jak na przykład: rachunki za leki, rachunki za świadczenia lekarskie, czy niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, ale także straty finansowe, a są to na przykład zarobki, które poszkodowany utracił w związku z tym, że przebywał na zwolnieniu lekarskim, czyli tak zwane utracone korzyści.
Czym jest szkoda?
Jest to inaczej mówiąc uszczerbek, w dobrach lub interesach prawnie chronionych, którego osoba doznaje wbrew swojej woli. Szkoda może być niemajątkowa, czyli na dobrach osobistych (krzywda), a także majątkowa, czyli na mieniu. Odszkodowanie musi pokryć zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści.
Czym jest odpowiedzialność odszkodowawcza?
Odpowiedzialność odszkodowawcza jest rodzajem odpowiedzialności cywilnej, która powstaje w przypadku zaistnienia szkody i jest podstawą do roszczenia o odszkodowanie. Do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej niezbędny jest związek przyczynowy.
Co to oznacza?
Pomiędzy tym sprzecznym zachowaniem, a powstałą szkodą musi być związek, czyli szkoda powinna być jego skutkiem. Kolejnym elementem jest wina sprawcy. Może być umyślna, jeżeli sprawca ma świadomość skutków swojego działania albo zaniechania, bądź nieumyślna, czyli gdy sprawca nie ma świadomości negatywnych skutków swojego działania albo zachowania, bądź przy zachowaniu swojej powinności uważa, że jest w stanie jej uniknąć.
Wybór formy odszkodowania należy do poszkodowanego. Może polegać albo na przywróceniu stanu poprzedniego, który miał miejsce przed zdarzeniem (o ile jest to możliwe) albo zapłacie kwoty pieniężnej, czyli rekompensacie pieniężnej.
Jaka może być wysokość odszkodowania?
Rolą odszkodowania kompensacyjnego jest wyrównanie poniesionej szkody. Kwota odszkodowania nie może być zatem wyższa od poniesionej szkody. Może natomiast być niższa, na przykład w przypadku, gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody lub gdy przy porównaniu stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy, orzeczona wysokość odszkodowania naruszałaby zasady współżycia społecznego. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy poszkodowany stracił możliwość zarabiania, odszkodowanie może przybrać postać renty.
Już wkrótce w kolejnym artykule: Składanie reklamacji do banku – jakie prawa nam przysługują?
