Z naszego artykułu Klauzule niedozwolone (abuzywne) dowiedzieli się Państwo czym są klauzule abuzywne, natomiast w artykule Kredyty frankowe – Klauzula zmiennego oprocentowania opisaliśmy czym jest klauzula zmiennego oprocentowania stosowana w umowach kredytów walutowych oraz na czym polega jej niedozwolony charakter. Dziś przybliżamy klauzulę indeksacyjną, która również została powszechnie uznana za abuzywną.
Czym jest klauzula indeksacyjna?
Klauzule indeksacyjne są jednymi z tzw. klauzul waloryzacyjnych zawieranych w umowach kredytowych. Na podstawie tych klauzul następowało przeliczenie salda kredytu w dniu wypłaty na walutę franka szwajcarskiego oraz wzrost salda zadłużenia proporcjonalny do wzrostu kursu franka.
Powszechnie uznaje się, iż klauzule te naruszają kardynalną zasadę swobody kontraktowania, tj. zasadę ekwiwalentności świadczeń stron, a przez to mogą zostać podważone w postępowaniu sądowym.
W sytuacji, gdy w umowie kredytowej zawarte zostały klauzule waloryzacyjne, kredytobiorca może wystąpić z pozwem o zapłatę określonej kwoty, wskazując iż postanowienia zawarte w umowie kredytowej na podstawie, których doszło do naliczenia rat kredytu w zawyżonej wysokości są postanowieniami niedozwolonymi.
Jakie konsekwencje wywołuje stwierdzenie nieważności klauzul waloryzacyjnych?
Jeżeli bank stosuje niejednoznaczne klauzule waloryzacyjne, mogą one zostać uznane za bezskuteczne wobec kredytobiorcy, jako niedozwolone klauzule umowne. Co to oznacza dla kredytobiorcy? W orzecznictwie i doktrynie kształtuje się kilka poglądów na temat tego, jakie uprawnienia przysługują klientom banków (konsumentom), wobec których stosowane były niedozwolone klauzule waloryzacyjne. Można tutaj wyróżnić m. in. następujące poglądy:
- klauzule waloryzacyjne są bezskuteczne, a kredyt waloryzowany kursem franka szwajcarskiego powinien być traktowany tak, jak gdyby od początku był w złotówkach -> wówczas kredytobiorca może wystąpić z powództwem o zwrot nadpłaty (różnicy pomiędzy sumą wpłaconych pieniędzy a sumą należności, która powinna być wpłacona, gdyby kredyt nie był waloryzowany);
- klauzule waloryzacyjne są bezskuteczne, ale w ich miejsce należy zastosować nowe zasady waloryzacji, uwzględniające godziwy zysk banku -> wówczas kredytobiorca może wystąpić z powództwem o zwrot nadpłaty (różnicy pomiędzy sumą wpłaconych pieniędzy a sumą należności, która powinna być wpłacona, gdyby kredyt był waloryzowany według jasnych kryteriów uwzględniających godziwy zysk banku);
- możliwość wystąpienia wobec banku z żądaniem zawarcia aneksu, który precyzowałby, według jakich kryteriów będzie ustalany kurs franka szwajcarskiego.
Z powyższego wynika, że konsumenci mają możliwość kwestionowania stosowanych wobec nich przez banki nieuczciwych zasad waloryzacji kredytów. Natomiast ocena tego, z jakim żądaniem konkretny kredytobiorca będzie mógł wystąpić, będzie zależała od jego aktualnej sytuacji faktycznej oraz będzie musiała być poprzedzona dokładną analizą wciąż kształtującej się linii orzeczniczej.
Pierwszym krokiem podejmowanym przez naszą Kancelarię w sprawach kredytów frankowych jest prawna analiza umowy kredytowej, podczas której badamy, czy w treści umowy zawartej przez naszego klienta występują niedozwolone postanowienia umowne, a także jakich praw i obowiązków one dotyczą. Po zapoznaniu się z konkretną sprawą, na spotkaniu, przedstawiamy możliwe rozwiązania problemu.
Masz kredyt frankowy? Możemy Ci pomóc!
