Na czym polega zasada adekwatności kar w postępowaniu administracyjnym oraz w jaki sposób organ wymierza kary administracyjne przybliżyliśmy w poprzednich artykułach (patrz: Nowelizacja KPA 2017 – Na czym polega zasada adekwatności kar w postępowaniu administracyjnym oraz Nowelizacja KPA 2017- Wymierzenie kary pieniężnej według nowych regulacji kodeksu postępowania administracyjnego). Kolejnym istotnym zagadnieniem z cyklu jednolitych zasad nakładania kar administracyjnych jest udzielanie przez organ ulg w ich wykonaniu.
Kiedy może dojść do zastosowania ulg?
Czerwcowa nowelizacja wprowadziła jasne zasady udzielania ulg. Zgodnie z przepisami, organ zastosuje ją w przypadku, gdy będzie to uzasadnione ważnym interesem strony lub ważnym interesem publicznym. Są to pojęcia niedookreślone, czyli o tym, czy w danej sprawie wystąpią przesłanki do zastosowania ulgi zadecyduje dokonana indywidualna ocena sytuacji osoby, na którą została nałożona kara administracyjna. Dotyczy ona przede wszystkim zbadania, czy pełna i terminowa zapłata kary naruszy któryś z tych interesów.
Co oznacza ważny interes strony?
Do określenia tego pojęcia posłużymy się orzecznictwem sądów. Przede wszystkim o tym, czy dany interes jest dla nas interesem ważnym, nie decydujemy my, tylko obiektywne kryteria. Przyjmuje się, że jest to przede wszystkim zdrowie i życie człowieka, jak również jego możliwości zarobkowe, a także zagrożenie egzystencji.
Czym jest interes publiczny?
Nie ma jednoznacznej i przejrzystej definicji tego pojęcia. Najogólniej, możemy je określić jako „dobro wspólne”, czyli dobro wszystkich obywateli. Można tu przywołać ochronę takich wartości jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, jak i zaufanie obywateli do organów państwowych.
Jakimi środkami organ udziela nam ulgi?
Dla udzielenia ulgi wobec nałożonej na stronę kary administracyjnej niezbędny jest jej wniosek skierowany do organu, który ją nałożył.
W tej sytuacji organ może:
-
Odroczyć termin wykonania kary lub rozłożyć ją na raty,
-
Odroczyć termin wykonania kary zaległej lub rozłożyć ją na raty,
-
Umorzyć karę w całości lub w części,
-
Umorzyć odsetki za zwłokę w całości lub w części.
Warto wiedzieć, że organ ma prawo to tego, aby zastosować w danej sprawie ulgę z urzędu, czyli bez wniosku strony. Nie oznacza to, że organ ma obowiązek pouczenia nas o tym.
Podkreślenia wymaga fakt, iż stosowanie ulg podlega także ograniczeniom w stosunku do strony, która prowadzi działalność gospodarczą. W tej sytuacji, organ może udzielić ulgi, która nie będzie stanowić pomocy publicznej, stanowi pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, zgodnie z przepisami unijnymi.
Ponadto, organ administracyjny zastosuje ulgę wtedy, gdy stanowi ona pomoc publiczną, która ma na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi, zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, a także pomoc zgodną z przepisami unijnymi.
Pamiętajmy:
-
Organ, jeżeli uzasadnia to ważny interes strony lub interes publiczny może zastosować ulgę w wykonaniu kary,
-
Organ może odroczyć termin wykonania kary albo kary zaległej, a także rozłożyć ją na raty,
-
Ulgą, którą może zastosować organ jest także umorzenie kary w całości lub części, a także umorzenie odsetek za zwłokę,
-
Istnieje szereg ograniczeń w stosowaniu ulg w stosunku do osób prowadzących działalność gospodarczą.
Już wkrótce w kolejnym artykule: Nowelizacja KPA 2017 – pozostałe zmiany wprowadzone nowelizacją w zakresie kar administracyjnych.
